بررسی مشکلات و تنگناهای رؤسای دانشگاهها در توسعه واحدهای دانشگاهی و افزایش کیفیت و بهره وری پژوهشی در دانشگاههای صنعتی و غیر صنعتی (یک بررسی کیفی)

جهانی ¬شدن و توسعه اقتصادهای دانش¬ محور موجب ایجاد تغییرات اساسی در ساختار و وظائف آموزش¬عالی در سراسر دنیا شده است. ارزش ملتها بیشتر از منابع مادی در دسترس¬شان به افراد، مدیریت و دولتهایشان بستگی دارد. آموزش اثربخش باعث بهبود زیربنای علمی ملتها می¬شود و به همین دلیل، نقشی اساسی در آینده بازی می¬¬کند. تفکر راهبردی سازمانها را برای رویارویی و انطباق موفقیت¬آمیز با شرایط آینده توانمند می¬سازد. برنامه¬های راهبردی رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب را که به سند چشم¬انداز اشاره دارد، تشریح می¬کند و به واسطه شناخت بهتری که از محیط به دست می¬دهد، سازمان را در بهبود عملکرد یاری می¬کند. لذا، ارزیابی محیط رقابتی سازمان و موقعیت راهبردی آن در فرایند برنامه¬ریزی راهبردی اهمیت ویژه¬ای دارد]1[. دانشگاه محلی است که دروندادهای آن شامل سرمایه، ساختمان، تجهیزات، برنامه، امکانات و نیروی انسانی است و فراگرد دانشگاه شامل آموزش، پژوهش و عرضه خدمات، حفظ و انتقال میراث فرهنگی و فناوری است و بروندادهای آن در برگیرنده نیروی انسانی متخصص و خبره در زمینه¬ نوآوری، اختراع، اکتشاف علمی، تولید و گسترش مرزهای دانش است. امّا به دلیل ناکارآمدی نظامهای دانشگاهی برای بارآموزشی دانشگاهها و اعضای هیئت علمی، امکان پژوهش مؤثر فراهم نمی¬¬شود و سنّت دیرین جزوه¬ نویسی بر آموزش حاکم است و به دلیل نبود یک نظام منسجم و به واسطه برخی سیاستهای نادرست، محیط دانشگاه در حال تبدیل شدن به یک محیط آموزشی صرفاً سنتی و بدون بهره¬وری است ]2[. این پژوهش که به شیوه کیفی و با استفاده از مصاحبه¬های عمقی با خبرگان انجام شده است، در پی شناسایی موانع اساسی برنامه¬ریزی مؤثر دانشگاهی و کیفیت و بهره¬وری است.